Een warme Iron lady maar geen publieke middelen

Een iron lady, een warme iron lady en een Alexander De Croo zaten samen in een regering. Het zou het begin van een Belgische klucht kunnen zijn. Helaas is het dat ook. Vivaldi claimt minstens twee Thatchers in haar rangen te tellen — staatssecretarissen De Bleeker en De Moor — maar lijkt vergeten dat ‘er niet zoiets is als publieke middelen, er zijn enkel de centen van de belastingbetalers’.

En met uw belastingcenten wordt gesold en gestrooid dat het een lieve lust is. De regering-De Croo is halfweg haar legislatuur, na deze zomer start haar laatste volledige beleidsjaar. Is er nog hoop op beterschap?

Om te genezen, moet je eerst erkennen dat je ziek bent

Is er een dokter in de zaal? Meer dan één. De ‘Belgische overheidsfinanciën zijn onhoudbaar’, dat is de harde diagnose van de Europese commissie, de OESO, het IMF, het Planbureau, de Nationale Bank, het Rekenhof, de Hoge Raad van Financiën én het Monitoringcomité van federale topambtenaren. Laten we eerlijk zijn, België is ziek. De budgettaire thermometer ontploft.

‘De komende vijf à tien winters wordt het moeilijk’, stelt De Croo. Dus ‘moeten we ons voorbereiden op het ergste’.  Waarom doet zijn regering dat dan niet? Met Vivaldi explodeert de Belgische staatsschuld tot 115,9% in 2027 volgens het Monitoringcomité, en mogelijk zelfs 130% in 2030 luidens de Nationale Bank.

De Croo probeert u wijs te maken dat de oorzaak te vinden is bij de eenmalige kosten voor de covid-19-, Oekraïne- en inflatie-crisissen. Maar het probleem van zijn desastreuze begroting zit veel dieper geworteld. Volgend jaar wordt federaal een tekort van 20 miljard verwacht, waarvan 16,5 miljard structureel (82,4%). Dat percentage stijgt naar 99,7% in 2027 met een federaal diepterecord van 29 miljard. Zowat alle andere Europese landen doen het budgettair beter. De waarheid is dat België kampioen is in alle verkeerde kampioenschappen. Maar Vivaldi kijkt weg.

Wanneer je al in een diepe put zit, stop dan met graven

‘Geld valt niet uit de hemel, het moet worden verdiend hier op aarde’, wist Thatcher. Kies dus voor mensen die de handen uit de mouwen willen steken. Loon naar werken. Daar zouden zelfs hedendaagse socialisten het mee eens moeten zijn. Maar de beloofde 80% tewerkstellingsgraad om alles te kunnen financieren, die halen we nooit. De Vergrijzingscommissie becijferde dat De Croo op 74,6% zal blijven steken. Dat krijg je wanneer een mini-arbeidsdeal gevolgd wordt door een micro-pensioenakkoord.

De gigantische begrotingsput is zelfs nóg dieper dan men u vertelt. Zo worden de terugverdieneffecten van het mini-beleid gretig ingecalculeerd in de begroting, terwijl de arbeidsmarktexperten elk activerend karakter van deze muisjes-hervorming betwijfelen. De pensioenhervorming ultralight zal de vergrijzingsuitgaven met 2 miljard verhogen, terwijl mensen nu al schrik hebben dat hun pensioen onzeker is en straks niet meer zal kunnen worden betaald. De Oekraïnekosten dreigen langer aan te houden, maar de regering voorziet er geen cent voor in 2023. Ook het stuntelende energiebeleid staat nu al garant voor extra overheidsfacturen. Daarbovenop krijgen we van het Europese coronaherstelfonds straks nóg € 1,4 miljard minder, terwijl we al onderbedeeld waren.

En de belofte van de regering-De Croo, om niet u bijkomend te belasten maar wel honderden miljoenen te halen uit een terechte Digitax op grote internetspelers en uit belastingen op grote internationale bedrijven, wordt door het monitoringcomité geparkeerd als ‘hoogst onzeker’. Als die er al zouden komen, is de opbrengst overigens niet voor de Belgische maar voor de Europese kas bestemd. Dit is het teleurstellende resultaat van de premier zijn Europese onderhandelingstalent. De regering graaft diepere en diepere putten.

Wie echt structureel iets wil veranderen, zal de structuren moeten veranderen

De aangekondigde hervormingsbeloftes worden niet ingelost, de beloofde besparingsambitie al evenmin. De regering verzuimde de begrotingsopmaak al in juli politiek op te starten, al had ze ook dat eerder wel aangekondigd. Diezelfde fout maakte ze vorig jaar eveneens, en toen werd de beloofde oefening van 3 miljard er plots eentje van een paar honderd miljoen. The lady was not for turning, helaas blijkt mevr. De Bleeker enkel in de media fors te communiceren. Waar het ertoe doet, dus aan de regeringstafel, is geen Margaret Thatcher te bespeuren.

Het wordt tijd dat iedereen de werkelijkheid onder ogen ziet. Dit is België. Forse hervormingen zijn hier niet meer mogelijk. Rien ne va plus, zo bewijst zelfs de Belgicistische regering-De Croo. Wanneer het beleid enkel in tinten rood en roder komt en het fundamentele probleem van het socialisme helder wordt omdat ‘op een gegeven moment blijkt dat al het geld van de ander werd uitgegeven’, vooral dat van de Vlamingen, dan is het breekpunt naderend. We want our money back.