Het zogenoemde Junckerfonds is geen fonds. De Europese Unie geeft via EFSI een waarborg aan de Europese Investeringsbank (EIB), waardoor die projecten kan steunen die normaal niet voor financiering in aanmerking komen. Dat zijn vaak projecten met een iets grotere risicofactor. “Het EFSI levert dus geen enorme zak geld van 315 miljard euro, maar wel een waarborg om risico's deels af te dekken”, verklaart Loones. “Dat moet private investeerders aanzetten om geld vrij te maken voor investeringen.”
Om die waarborg te kunnen bieden, is Europees kapitaal nodig. De Commissie zal daarvoor onder meer 2,2 miljard euro weghalen bij het Europese investeringsprogramma Horizon2020, dat instaat voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek, en 2,8 miljard euro bij Connecting Europe Facility (CEF), waarmee grensoverschrijdende mobiliteitsinfrastructuur wordt gefinancierd. "Beide programma’s zorgen vandaag al voor extra groei en jobs en zijn ook erg belangrijk voor Vlaanderen, vooral voor onze onderzoeksinstellingen”, zegt Europarlementslid Anneleen Van Bossuyt. “Het is dan ook teleurstellend dat de Commissie precies in deze middelen knipt. Fundamenteel onderzoek zal hier zeker onder lijden."
Politisering vermijden
Eerder stelde Sander Loones - schaduwrapporteur voor dit dossier namens de ECR-fractie, waartoe ook de N-VA behoort - nog enkele zaken op scherp. "Met EFSI wil Europa private investeerders aanzetten om meer projecten te financieren. Net daarom is een onafhankelijke selectie van de projecten cruciaal. Politisering zou private investeerders afschrikken. De traditionele fracties wilden hun politieke invloed op de investeringsbeslissingen echter zoveel mogelijk behouden. Gelukkig hebben we hen op andere ideeën kunnen brengen en zullen experten onafhankelijk kunnen beslissen welke projecten steun verdienen. Belangrijk is ook dat het fonds beperkt is in de tijd en enkel verlengd kan worden door een nieuwe beslissing. Bovendien komen er geen geografische investeringscriteria. De experten moeten zich enkel laten leiden door de vraag: welke investeringen bieden de grootste kans op echte economische groei en jobs?"
Loones benadrukt ten slotte dat EFSI slechts een deel van de economische oplossing is: "Structurele hervormingen en een afbouw van tekorten en schulden blijven cruciaal. Zonder een sterk herstelbeleid zullen de EFSI-investeringen een druppel op een hete plaat blijken."