(c) Anne Deknock
Het verzet van de Parti Socialiste lijkt een politiek-tactische profilering te maskeren. Waarom gaan ze pas nu op de rem staan, terwijl de tekst al jaren bekend is? Opiniemakers beschrijven hoe het anders zou zijn geweest als Elio Di Rupo nog premier was. Zijn plaatsje in de Zestien zou hem wel een handelshandtekening waard zijn. Als het PS-verzet inderdaad kan worden afgekocht met enkele federale ministerpostjes, zegt dat veel over hun zogenaamd inhoudelijke bezwaren bij dit dossier.
Belangrijker is de bezorgdheid van de man in de straat. Antwoorden moeten we bieden op zijn terechte vragen. Begrip tonen ook voor de onzekerheden die dieper gaan dan de concrete inhoud van deze handelsdeal. In hun hart speelt de angst voor de grote wereld, om controle te verliezen, onze soevereiniteit ingeperkt te zien, onze identiteit in vraag gesteld. De Morgen benoemde het Waalse verzet als een waarschuwing (DM 22/10). En dat is juist. We moeten het democratisch deficit onder controle krijgen.
Draagvlak bouw je op van onderen uit. Net als Vlaanderen biedt Wallonië een democratisch forum dat dicht bij de burgers staat. Het is dus logisch en noodzakelijk dat de regio's zich over zulke belangrijke dossiers uitspreken. Dat ze ja of neen kunnen stemmen. Meer nog, dat zou voor andere, nu nog federale thema's óók moeten kunnen. Zodat de democratie wordt versterkt. Daarom splitsen wij bevoegdheden en is confederalisme nodig. Want de puzzel is vandaag niet af. Bevoegdheden zijn verdeeld, de bijbehorende verantwoordelijkheid is dat niet. De PS doet maar wat. De gevolgen en de factuur zullen wel door die andere democratie, in Vlaanderen, gedragen worden. Bijkomende responsabilisering is dus fundamenteel.
Opvallend is dat Open Vld net de tegenovergestelde richting uit wil: de federale regering moet de Waalse democratie aan de kant schuiven. Overrulen. Negeren. Alsof een beslissing democratischer zou worden omdat ze op een 'hoger' niveau wordt genomen. Het is een keuze voor minder democratie, een ontkenning van de Waalse realiteit, een verder vergroten van het democratisch deficit in België en Europa. Overigens kiest niet toevallig Open Vld de aanval als verdediging. Het is immers zonneklaar dat hun visie op de Europese samenwerking faalt. De mensen wíllen geen Europese akkoorden door hun strot geduwd krijgen. Er ís geen draagvlak voor een Europese superstaat.
Een Europese Unie die van onderen uit wordt opgebouwd, die kiest voor meer democratie, zal ook haar eigen besluitvormingsproces in vraag moeten stellen. Wallonië heeft alle recht te stemmen zoals ze willen, maar kunnen zich niet het recht toe-eigenen alle anderen te blokkeren. Moet er dan maar meer Europees worden beslist, (gekwalificeerde) meerderheid tegen minderheid? Neen, want het negeren van de realiteit in de lidstaten zal het draagvlak voor de EU verder doen afkalven.
We moeten integendeel afstappen van de Europese compromissen die weinigen nog tevreden lijken te stellen. We moeten vooruit kunnen met hen die dat wél willen. En als Wallonië, als enige, aan de kant wil gaan staan, is dat zijn volste recht. Het recht te blijven leven in hun andere realiteit. Een realiteit van minder groei, minder jobs. Van verarming.
