De N-VA nam kennis van het rapport van Advocaat.be over de Vlaamse verkiezingsprogramma’s. Vanzelfsprekend kan het belang van de rechtsstaat niet worden overschat en moet de aandacht die in het rapport wordt besteed aan dit thema absoluut worden verwelkomd. “Maar mag binnen de rechtsstaat ook nog het belang van de democratie worden benadrukt?” stelt Loones pertinent. “Zeker nu budgettaire en maatschappelijke spanningen de houdbaarheid van ons sociaal model bedreigen, kunnen we niet blind blijven voor noodzakelijke ingrepen”. 

Wanneer de huidige Grondwet en het internationaal recht hervormingen blokkeren die nodig zijn voor het beschermen van onze welvaart, moeten we ons fundamentele vragen durven stellen: N-VA wil nog enkel leeflonen en sociale bijstand geven aan wie hier al vijf jaar wettelijk woont, Nederlands leert en werk zoekt. We willen aan werkende ouders voorrang geven in de kinderopvang. En werken op zon- en feestdagen en ’s nachts zouden we soepeler moeten regelen. Economische, sociale en culturele rechten (artikel 23 Grondwet) moeten kunnen evolueren wanneer ze onbetaalbaar zijn en zo onze sociale zekerheid in gevaar brengen. “Stuk voor stuk maatregelen die de toekomst van onze welvaartsstaat moeten stutten”, merkt Loones op. “Maar volgens Advocaat.be zijn dit mogelijke bedreigingen van de rechtsstaat. Ze lijken niet te beseffen hoe dramatisch onze begroting er voor staat…”’ 

Er wordt ook een eventuele bedreiging van de rechtsstaat gezien in onze voorstellen om illegale migratie aan te pakken, domiciliefraude te bestrijden, gevangenen hun straf te laten uitzitten in hun herkomstland, en de nationaliteit automatisch af te pakken van terroristische strijders. Zelfs militaire drones bewapenen zou problematisch kunnen zijn. En verwachten dat rechters van het Grondwettelijk Hof geen dubbele nationaliteit bezitten evenzeer. “Terwijl deze maatregelen een steeds groter democratisch draagvlak krijgen. De N-VA voorstellen om de migratie- en integratie-industrie eindelijk aan te pakken, kwalificeert Advocaat.be zelfs als een ‘daadwerkelijke bedreiging van de rechtsstaat’. Juridisch misbruik viseren, mag het nog?” 

En wanneer N-VA voorstelt om noodzakelijke wetgeving met een tweederde meerderheid te kunnen afschermen tegen rechterlijk activisme, zou ook dat niet mogen. “Nochtans benadrukken we keer op keer dat we de klassieke grondrechten en vrijheden moeten koesteren. Maar geen woord over de Vivaldi-partijen die zelfs het Europees kiesrecht voor zestienjarigen ongrondwettig geregeld hebben, buiten elke parlementaire meerderheid om. Dat passeert allemaal. Frappanter wordt het niet.” 

Een rechtsstaat is dynamisch en dient mee te evolueren met de veranderende democratische consensus en maatschappelijke ontwikkelingen. En dient ook rekening te houden met de budgettaire context. “Het valt te betreuren dat het rapport van Advocaat.be deze realiteiten lijkt te negeren en een al te strak carcan lijkt te willen opleggen dat de democratisch verkozen politici al te sterk beperkt”.

Waarom het debat over de grondwet en de grondrechten zo fundamenteel is, niet alleen om de staat efficiënter te organiseren maar ook om onze welvaart te beschermen leest u in ons uitgebreid dossier, dat als bijlage is bijgevoegd.

Visienota herziening grondwet (pdf-bestand, 2,27 MB)